Dictator Jaap

(Westland, 27 september 2023). Geregeld lees je verhalen over hoe  trots en groos Westlanders op hun eigen regio zijn. Opmerkelijk eensgezind ook. Niemand moet aan hún gebied komen en wie maar denkt dat de tuinbouw hier niet eeuwig zal blijven, wordt het liefst gecanceld. Een enkele realist erkent dat er wel veel nieuwe huizen bijkomen, vreest struisvogeliaans oprukkende verstedelijking. Door vooral Hagenaars..
Dat lokale nationalisme spreekt simplistisch boekdelen als vrijwel altijd ‘mogguh’ en ‘bakkie doen’ de mooiste Westlandse woorden worden genoemd en de vrijwilliger de enige is die hier een standbeeld verdient. Na lezing hoop je dat ooit zelfreflectie zal binnendringen. Dat er ook nog eens kritisch in de eigen spiegel gaat worden gekeken.

Schaarse ruimte
Bijvoorbeeld zoals Jaap van Duijn, die in de WOS-serie ‘Westlanders’ met Frénk van der Linden de kans kreeg wat hij als dictator van het Westland zou gaan doen. De (geboren Westlandse, al tijden Maaslandse) hoogleraar, schrijver, econoom, historicus en tuinder aarzelde geen moment, greep zijn kans en barstte los.
Eerst doceerde hij dat door tuinbouw, distributiebedrijven en woningen de schaarse ruimte in Westland wel een echt probleem is. Dat het Westland daardoor volloopt en steeds minder een Glazen Stad wordt. ‘Westland is onder onze eigen ogen aan het verstenen’.

Tomaten
Daarna sloeg hij genadeloos toe. ‘Ik moet nog zien dat hier over 20 jaar tomaten worden geteeld in een gebied waar we zowel ruimte- als personeelsgebreken hebben.’
Van Duijn wil best deels het oude karakter van het Westland behouden, maar ‘dan moeten we ook onmiddellijk stoppen met de Verdozing van het gebied’. Hij vraagt zich al tijden af waarom al die distributiebedrijven hier in een soort Westlandse Steeg zijn gebouwd waar ze producten als mango’s eerst naar binnen brengen om ze daarna – verpakt – weer uit te rijden.

A la Volendam
Ook over Westland en zijn Westlanders is de tijdelijke dictator heerlijk helder: een bijzondere streek waar vooral hardwerkende, hartelijke en warme mensen wonen. Die à la Volendam een beetje gesloten zijn, tamelijk naar binnen gekeerd, wantrouwen hebben tegen buitenstaanders en traditionele afkeer naar de overheid, vooral richting Den Haag. Hij concludeert licht verdrietig dat hij, zelfs als dictator, aan die mentaliteit ook niet snel iets kan doen.
En Jaap weet precies hoe de politiek in de hoofden van Westlander leeft. ‘Die is altijd op zoek naar een anti-partij. Heel ver terug in de tijd was dat de Boerenpartij, later Baudet en nu zal het wel de BoerBurgerBeweging van Caroline van der Plas worden.’

Overbevolking
Het allergrootste probleem, voor het Westland en de hele wereld, is volgens hem de overbevolking, iets wat hij al decennia vindt. Maar lang negatief is hij daar niet over, al doet zijn uitleg in eerste instantie het tegendeel vermoeden. Als econoom gelooft hij oprecht dat na elke beweging een tegenbeweging volgt. Als historicus wijst hij dan naar de wederopbouw na WOII, de daarna toegenomen welvaart, hoe we inmiddels rijk zijn geworden en doorgeslagen in individualisme. En ook in egoïsme en verhuftering.

Het wachten is nu op de volgende ramp, zo klinkt het hoopvol, tot de wal weer het schip keert. Als een realistische tuinderszoon concludeert de 79-jarige Jaap dan: ‘Maar ik denk dat ik dat niet meer mee maak.’
Hij hoeft geen standbeeld te krijgen, maar zijn WOS-interview mag wel verplicht kijkvoer voor iedere Westlander worden. Duurt maar 20 minuutjes en kan digitaal ‘mogguh’ al, eventueel met een bakkie..

Rien van den Anker

Wie niet kan wachten:
WOS.nl – Westlanders: Jaap van Duijn | Westlanders